door Jac Diederen Door de eeuwenlange onderaardse winning van bouwsteen is er in de ondergrond ruimte ontstaan waarvan de vorm direkt bepaald werd door de ontginnings activiteiten van de steendelvers. Door het ontginnen van een voor de winning in aanmerking komende mergellaag is men vaak honderden meters, soms kilometers, in horizontale richting de berg ingedrongen. …
Meer lezen over Het landschap van de onderaardse mergelgroeven
Inleiding Verscholen onder een dichte begroeiing van klimop, bosrank, braam, hazelaar en robinia, in de hellingbossen (steil- en bosranden) ten noorden van het dorpje Sibbe, bevinden zich naast de bekendere ondergrondse bouwsteenontginningen, eeuwenoude bovengrondse bouwsteenontginningen. Kenmerkend voor dit laatste type ontginning is, dat ze zijn aangelegd in de kalksteenlaag direct onder het aanwezige löss-, leem …
Inleiding Groevewanden in de Sibbergroeve die ontstaan zijn in de 18e-eeuw vormen een waar eldorado aan mysterieuze en unieke opschriften. Enige van deze opschriften bestaan uit verticale streepjes die in groepen aan weerszijden van een horizontale lijn zijn aangebracht. Anderen lijken op vreemde combinaties van romeinse symbolen en ypsilons, die soms door kleine rondjes worden …
Meer lezen over Blokken en tellen: de mysterieuze en unieke 18e-eeuwse boekhoudingen van Sibbe
Inleiding Het winnen (brèèke) en in mindere mate het afwerken van kalksteen (mergel) uit een ondergrondse kalksteengroeve is het vakgebied van de blokbreker. Voor de komst van machines en harde staalsoorten en met name het gebruik van carborundum en diamanten, werden eenvoudige door de lokale smid op maat vervaardigde werktuigen gebruikt. Het blokbrekersgereedschap heeft …
Meer lezen over Sibber blokbrekersgereedschap uit de periode 1890 – 1950
door Jac Diederen Een van de meest bewerkelijke activiteiten bij het winnen van de mergelblokken in de Sibbergroeve was en is ook nu nog het uitzagen van het eerste mergelblok uit het werkfront. Omdat de achterkant van het eerste blok onbereikbaar is om de steen ook daar los te zagen hebben de blokbrekers in de …
Meer lezen over Sjaapsteek en sjpiénsjtuk in de Sibbergroeve
door Jac Diederen Ergens loopt een dalende lage duistere gang in zuidelijke richting vast op een instorting. Er staat op de met een grijs patina bedekte muur ingekerft: "hijer is de oude vaert 1794 den 21 juli". Het is een oude verbindingsweg en het is deze Oude Vaert die daar met onbekende bestemming in het …
door Jac Diederen Overal in de Sibbergroeve zien we de aantekeningen en boekhoudingen van de vervoerders over de aantallen mergelblokken die ze vanuit de groeve naar buiten getransporteerd hebben. De wijze van noteren is in de loop de eeuwen veranderd. Eerder in de geschiedenis zoals in de 18e eeuw werd aan de bovenkant van een …
Meer lezen over De boekhoudingen van de mergeltransporteurs in de 19e en de 20e eeuw
door Arnold de Haas Wanneer men door de Sibbergroeve wandelt, zal men merken dat de gangen op een aantal plekken een min of meer sterk stijgend of juist een sterk dalend verloop vertonen. De stijgingen en dalingen op dit soort plekken vinden hun oorzaak vaak in het gegeven dat het gesteentepakket, de kalksteen doorsneden is …
Meer lezen over Het ontstaan van de tektonische breuken in de Sibbergroeve.
door Jac Diederen De blokbrekers in de Sibbergroeve hebben niet altijd ongestoord mergel uit de berg kunnen winnen. De ondergrondse mergelwinning heeft regelmatig plaatselijk problemen ondervonden door oorzaken van geologische aard, want mergel wingebieden zijn regelmatig onderbroken door verticale breukvlakken of z n storingen welke ooit gevormd zijn door bewegingen van de aardkorst. Zo’n storing …
door Jac Diederen Op het einde van de winter, diep in de groeve, stonden overal de nieuwe vers uitgezaagde grote mergelblokken gereed totdat de vervoerders ze kwamen ophalen en naar buiten te rijden of ‘uit te varen’ zoals ze op Sibbe zeggen. Daarvoor moesten de transporteurs met paard en kar een heel eind de berg …
Sibbergroeve 